Эрүүл, зөв хооллолт гэдэг дан ганц эрүүл хүнс хэрэглэхийг хэлдэггүй. Зөв хүнсийг зөв цагт, зөв хэмжээгээр хэрэглэсэн цагт өөрийгөө жинхэнээрээ эрүүл хооллож байна гэж бодох хэрэгтэй. “Яг ингэж” зөв бас эрүүл амьдрахын тулд тэнцвэртэй хооллолт маш чухал. Яаж вэ гэж үү?

Нийгмийн эрүүл мэндийн үндэсний төвөөс гаргасан судалгаагаар МУ-ын насанд хүрсэн хоёр хүн тутмын нэг нь илүүдэл жин, таргалалттай, дөрвөн хүн тутмын нэг нь хөдөлгөөний хомстолтой, арван хүн тутмын ес нь хоногт 5 нэгж буюу 400 граммаас бага жимс, хүнсний ногоо хэрэглэдэг, 25-64 насны арван хүн тутмын нэг нь далд хэлбэрийн чихрийн шижинтэй буюу цусан дахь сахарын хэмжээ нь ихсэх эрсдэлтэй, таван сурагчийн дөрөв нь хийжүүлсэн ундаа хэрэглэдэг гэсэн байна. Энэ судалгааны үр дүн биднийг хэрхэн эрүүл зөв хооллож байгааг тов тодорхой харуулж байна шүү дээ. Өөрөөр хэлбэл бид өдөрт авах ёстой тэнцвэрт хэмжээг тэнцвэржүүлж чадахгүй байна. Тиймээс ямар төрлийн илчлэг болон шим тэжээлийг, өдөрт ямар хэмжээгээр авах ёстойгоо мэдэж авч эрүүл амьдралын хэв маягийг өөртөй бий болгоё.

24 цагийн хооллолтын тэнцвэр гэдэг нь хоногт хэрэглэж байгаа хоол хүнсний бүтээгдэхүүний хэмжээ, илчлэг, агуулагдах шим тэжээлийн бодисуудыг бүтэн өдрийн турш оновчтойгоор хуваарилан тодорхой хугацааны давтамжтайгаар тогтсон цагтаа байнга хооллоно гэсэн үг. Эрүүл тэнцвэртэй хоол нь байгалийн гаралтай, олон нэр төрлийн хүнсний бүтээгдэхүүний цогц бөгөөд тэдгээр нь нүүрс ус, өөх тос, уураг, эслэг, аминдэм, эрдэс бодисуудын зохистой харьцаатай байна. Өдөрт 5-6 удаа бага багаар хооллох зарчмыг баримтлах нь зохистой. Өөрөөр хэлбэл, өдөрт үндсэн 3 хоол, завсар хооронд нь 2-3 удаа жижиг зууш хэлбэрээр хооллох нь хоногийн тэнцвэртэй хооллолтын үндэс болдог. Харин аль шим тэжээлийг ямар хэмжээгээр авбал тэнцвэртэй хооллолт болох бол?

Хоногт авах илчлэгийг 100 хувь гэж тооцвол түүний 20-25 хувийг өглөө, 10-15 хувийг бага үдэд, 35-40 хувийг их үдэд, үлдсэн 15-20 хувийг оройн хоолоор дамжуулан авах нь эрүүл зөв тэнцвэртэй хооллох боломжийг бүрдүүлдэг. Илчлэг, энергийг тэнцвэржүүлснээр хооллосноор хүний биеийн бодисын солилцоо, дархлаа, эрхтэн тогтолцоо, эд эсийн нөхөн сэргэлт, цусны эргэлт сайжирч, өдрийн турш эрч хүчтэй, бүтээмж өндөртэй байхад сайнаар нөлөөлдөг.

Нэг хоногийн зохистой хэмжээ эмэгтэйчүүдийн хувьд 75 гр, эрчүүдэд 100 гр байдаг. Нэг грамм уураг 4 ккал энерги ялгаруулдаг. Уураг нь амин хүчлээс тогтдог бөгөөд булчингийн хөгжилд тустай, эд эсийн нөхөн төлжилтөд оролцоно, энерги, эрч хүчийг өгч удаан хугацаанд цатгалан мэдрэмжийг төрүүлдэг.

Мах, загас, цагаан идээ, өндөг, буурцагт ургамал, шош, вандуй болон дүпүнд уураг ихээр агуулагддаг.

Хоногийн зохистой хэмжээ 230-310 гр, үүнээс 25 гр нь ислэг байна. Нэг грамм нүүрс ус 4 ккал илчлэг ялгаруулдаг. Нүүрс ус нь төрөл бүрийн сахар, цардуул, хүнсний ислэгээс бүрдэж, бие махбодийн энергийн үндсэн эх үүсвэрийн үүрэг гүйцэтгэх бөгөөд төв мэдрэлийн тогтолцоо, тархи, бөөрний хэвийн үйл ажиллагааг хангана, булчингийн үйл ажиллагааг дэмждэг.

Нүүрс усаар баялаг хүнсэнд талх, гурилан бүтээгдэхүүн, будаа, гоймон, төмс хүнсний ногоо, жимс, шош, буурцаг, элсэн чихэр болон цагаан идээнд нүүрс ус агуулагддаг.

3. Магни

Хоногийн хэмжээ нь 400 мг, 600 гаруй эсийн үйл ажиллагааг дэмжих үүрэг гүйцэтгэдэг. Энергийн үүсэлт, мэдрэлийн систем болон булчингийн үйл ажиллагааг магни дэмждэг.

Бүтэн үр тариа, бууцай, хар шош, газрын самар, дүпү зэрэгт байна.

Цусны даралтын зохицуулгад гол үүрэгтэй. Мөн элекролит, шингэний тэнцвэр, булчингийн болон мэдрэлийн үйл ажиллагаанд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг.

Шош, гүн ногоон өнгийн ногоо, төмс, тараг, загас зэрэгт байна.

Хоногийн хэмжээ нь 10-18 мг, цусан дахь хүчил төрөгчийг зөөвөрлөдөг. Мөн дархлааны болон тархины үйл ажиллагаанд ач тустай.

Мах, загас, өндөг, шош, улаан лооль,буурцаг зэрэгт их агуулагддаг.

Хоногийн хэмжээ нь 1000 мг, яс болон шүдний бүтцийн нэг хэсэг болдог. Мөн зүрх, булчин, мэдрэлийн системийн үйл ажиллагаанд чухал шаардлагатай.

Сүү, цагаан идээ, гүн ногоон өнгийн ногоо

А, Д, Е, К амин дэмүүд нь тосондуусдаг амин дэмүүд бөгөөд яс, булчингийн эрүүл байдал болон дархлааны системийг дэмждэг. А амин дэмийн хоногийн хэмжээ нь 800-1000 мкг, Д амин дэмийнх 5-15 мкг, Е амин дэмийнх 15 мкг тус тус байна.

Лууван, чинжүү, алим, тоор, чангаанз зэрэг хүнсний ногоо, жимс жимсгэнэд элбэг агуулагдана.

С, В-ийн төрлийн амин дэмүүд нь хоол боловсруулалт, бодисын солилцоо, мэдрэлийн системийн үйл ажиллагаанд чухал нөлөөтэй. Мөн дархлааг дэмжиж байдаг. С амин дэмийн хоногийн хэмжээ нь 70-100 мг, В6 амин дэмийнх 1.5-2 мг, В12 амин дэмийнх 3 мкг тус тус байна.

Жүрж, хад, гүзээлзгэнэ, үхрийн нүд, ногоон навчит хүнсний ногоонд ихээр агуулагдана.

Хоногийн хүнс тэжээл, хооллолтоос авах амин дэм, шим тэжээлүүдийг нэгэн зэрэг авч, өөрийн цаг завыг ч мөнгийг ч хэмнэх, эрүүл мэндээ хайрлах боломжтой “ид шидтэй” энэ бүтээгдэхүүний талаар чи өмнө нь сонсож байсан байх тийм үү? Нэг сумаар 2,3,4 туулай гэдэг дээ.

Сүү болон шар буурцагны өндөр чанарын уураг, ашиг тустай микроэлементууд төгс зохицолоос гадна эрүүл мэндэд тустай ургамлын нэгдлүүдийг нэмсэн амттай эрүүл хоол хүнс юм.

Хэн хэрэглэх вэ?

Эрүүл зохистой амьдралын хэв маягийг эрхэмлэгч жингээ хаях болон хянах хүсэлтэй хэн бүхэнд зориулсан.

Жин хаях болон хянах хүсэлтэй байгаа үед хүнс тэжээлийн тэнцвэржүүлсэн дэглэм барих нь чухал байдаг. Формула 1-ээс авч буй илчлэгийн хэмжээг хянахад туслахаас гадна ашигтай амин дэм, эрдэс бодисууд, нүүрс ус, уургаар хангана.

Нэг аяга коктейльд 6.4мг төмөр, 40.0мкг иод, 160.5мг кали, 113 мг кальци, 192 мг натри, 34.7мг магни, 0.5мг марганц, 0.5мг зэс, 20мг селен, 185мг фосфор, 3.6мг цайр агуулагдсан байдаг. Мөн 250 мл тослог багатай сүүнд хольж найруулсан “Формула-1” хоол орлуулах коктейльд өдөр тутам хэрэглэвэл зохих С, Е амин дэм 25 хувь, А амин дэм 35 хувь, кальци 35 хувь агуулагддаг учраас өдөрт авах шим тэжээлийн хэмжээг тэнцвэржүүлнэ.

Эрүүл хооллолт болгон Формула 1-ийг өдөр бүр 2 халбага /26 гр/ нунтгийг 250 мл тослог багатай сүүтэй хольж хэрэглэнэ.

Нэг өдөрт дэлхий дахинд 4 сая гаруй порц “Формула-1” коктейль хэрэглэгдэж байгаа нь хүмүүсийн эрүүл амьлралын салшгүй нэгэн хэсэг гэдгийг илтгэж байна.

Таны хайртай хүнийг лам, зурхайч үзээд тохирохгүй гэвэл та яах вэ?

Тоохгүй. Хөндлөнгийн хүнээр амьдралаа шийдүүлэхийг хүсэхгүй.

Сална. Ийм үгс ихэвчлэн үнэн байдаг шүү дээ.

Ганцаараа шийдэхгүй түүнээсээ асууна. Хамтдаа шийднэ.

Өөр зурхайч дээр очиж дахин лавлана.

Надад өөр хувилбар байна. Сэтгэгдлээр үлдээе.